Cửa thép chống cháy đạt chuẩn cho công trình an toàn

Cửa thép chống cháy là gì và lợi ích

Cửa thép chống cháy là giải pháp ngăn cháy lan và giữ kín khói cho lối thoát nạn, được cấu thành từ khung – cánh thép sơn tĩnh điện và lõi vật liệu không cháy. Sản phẩm được kiểm định thời gian chịu lửa (thường 60, 90 hoặc 120 phút), đảm bảo duy trì hình dạng và độ kín khi nhiệt độ tăng cao.

Khi xảy ra hỏa hoạn, cửa thép chống cháy giúp cô lập đám cháy tại chỗ, tạo “khoang an toàn” để sơ tán, giảm thiểu thiệt hại thiết bị và gián đoạn vận hành. Việc lắp đặt đúng tiêu chuẩn còn là điều kiện bắt buộc khi nghiệm thu PCCC cho chung cư, văn phòng, trung tâm thương mại và nhà xưởng. Với độ bền cơ học, khả năng chống va đập, cách âm tương đối và chi phí bảo trì thấp, cửa thép chống cháy trở thành hạng mục cốt lõi trong thiết kế an toàn công trình hiện đại.

1. Khái niệm và nguyên lý

Cửa thép chống cháy gồm khung thép, cánh thép hai lớp, lõi vô cơ (bông khoáng, tấm chống cháy), bản lề chịu lực và tay co thủy lực. Xung quanh cánh có gioăng nở nhiệt; khi nhiệt độ đạt ngưỡng, gioăng trương nở lấp kín khe hở, ngăn khói nóng và khí độc xâm nhập khu vực an toàn. Tay co giúp cửa thép chống cháy tự đóng, duy trì áp suất buồng thang và hiệu quả ngăn cháy.

2. Lợi ích an toàn cho công trình

Triển khai cửa thép chống cháy đúng vị trí sẽ: bảo vệ lối thoát nạn, giảm thương vong do khói độc, hạn chế cháy lan sang hành lang – buồng thang, bảo vệ tài sản, đáp ứng quy chuẩn pháp lý và nâng chỉ số an toàn tòa nhà. Sản phẩm còn hỗ trợ cách âm, hạn chế mùi và bụi giữa các khu chức năng.

3. Ứng dụng theo loại công trình

Cửa thép chống cháy được lắp tại buồng thang thoát hiểm, phòng điện – máy phát, phòng pin – ắc quy, kho vật tư, hành lang chung cư, khu bếp nhà hàng, tầng hầm đậu xe và nhà xưởng. Tùy rủi ro, chọn cửa thép chống cháy một hoặc hai cánh, có/không có ô kính, thời gian chịu lửa 60-120 phút để đáp ứng yêu cầu vận hành và kiểm định PCCC.

Cấu tạo cửa thép chống cháy

Cửa thép chống cháy được thiết kế theo cấu trúc nhiều lớp để vừa chịu lửa vừa bền cơ học. Khung và cánh thép sơn tĩnh điện bảo vệ bề mặt, lõi vô cơ không cháy duy trì hình dạng khi nhiệt tăng cao, hệ gioăng nở nhiệt kín khói, phụ kiện chịu nhiệt bảo đảm vận hành ổn định. Tất cả chi tiết phải đồng bộ và được kiểm định theo thời gian chịu lửa công bố. Lựa chọn đúng cấu tạo giúp cửa thép chống cháy đáp ứng yêu cầu PCCC, giảm chi phí bảo trì và nâng tuổi thọ công trình.

1. Lá cửa và lõi vật liệu

Lá cửa gồm hai tấm thép dày từ 0.8 đến 1.2 mm ép định hình, hàn gia cường gân chịu lực. Bên trong là lõi bông khoáng tỉ trọng cao hoặc tấm chống cháy vô cơ, giúp cửa thép chống cháy cách nhiệt, giữ ổn định hình học trong 60-120 phút. Bề mặt phủ sơn tĩnh điện chống ăn mòn, cho phép chọn màu đồng bộ nội thất và biển báo thoát nạn.

2. Khung, bản lề, kính chịu nhiệt

Khung thép chữ Z hoặc U neo nở chắc vào tường, đảm bảo khe hở lắp đặt chuẩn để cánh đóng êm. Bản lề bi hoặc bản lề cờ chịu tải lớn, hoạt động mượt ở nhiệt cao. Với vị trí cần quan sát, cửa thép chống cháy có thể lắp ô kính chống cháy nhiều lớp, viền thép và keo chịu nhiệt để vẫn giữ kín khói.

3. Gioăng, tay co, thanh thoát hiểm

Gioăng nở nhiệt quanh cánh sẽ trương nở khi gặp lửa, lấp kín khe hở, chặn khói nóng. Tay co thủy lực giúp cửa thép chống cháy tự đóng sau khi mở, duy trì áp suất buồng thang. Thanh thoát hiểm dạng đẩy cho phép mở nhanh từ trong ra ngoài khi sơ tán, có thể kết hợp khóa từ và công tắc cửa để quản lý truy cập nhưng vẫn bảo đảm an toàn thoát nạn.

Phân loại cửa thép chống cháy

Việc phân loại cửa thép chống cháy giúp chọn đúng giải pháp theo rủi ro và vị trí sử dụng. Tiêu chí phổ biến gồm thời gian chịu lửa, số cánh, có ô kính quan sát và yêu cầu tự đóng. Lựa chọn đúng thông số giúp bảo đảm thoát nạn, ngăn cháy lan và đáp ứng kiểm định. Với các khu vực mật độ người cao, cửa thép chống cháy nên ưu tiên thanh thoát hiểm, cảm biến chốt giữ điện và tay co thủy lực để vận hành an toàn, ổn định.

1. 60, 70, 90, 120 phút

Theo khả năng chịu lửa, cửa thép chống cháy thường công bố 60, 70, 90 hoặc 120 phút. Hành lang chung cư và văn phòng phổ biến 60-90 phút; khu kỹ thuật, phòng máy phát, kho nguy cơ cao nên dùng 90-120 phút. Chỉ số càng lớn, cấu tạo lõi dày hơn, yêu cầu phụ kiện chịu nhiệt đồng bộ, từ đó tăng chi phí nhưng nâng mức bảo vệ.

2. Một cánh, hai cánh, có ô kính

Cửa thép chống cháy một cánh phù hợp lối đi hẹp, cửa hai cánh dùng cho sảnh, hành lang rộng, khu thương mại. Tùy nhu cầu quan sát, có thể trang bị ô kính chống cháy đạt chuẩn, đảm bảo tầm nhìn khi sơ tán mà vẫn kín khói. Tất cả biến thể cần tay co tự đóng và gioăng nở nhiệt quanh viền.

3. Phân cấp theo vị trí sử dụng

Buồng thang thoát hiểm, phòng điện, trạm bơm, phòng rác, kho hóa chất, bếp nhà hàng mỗi nơi có yêu cầu riêng. Nguyên tắc là bố trí cửa thép chống cháy tự đóng, mở theo hướng thoát, lắp thanh đẩy ngang cho lối thoát nạn và bảo đảm khe hở lắp đặt để cửa đóng kín khói đúng chuẩn.

Tiêu chuẩn và quy định cho cửa thép chống cháy

Tuân thủ tiêu chuẩn là điều kiện tiên quyết để cửa thép chống cháy được nghiệm thu và phát huy hiệu quả. Mỗi bộ cửa phải có hồ sơ kỹ thuật, kết quả thử nghiệm chịu lửa, tem hợp quy và hướng dẫn lắp đặt đi kèm.

Ngoài khả năng chịu lửa theo phút, quy chuẩn còn quy định kích thước thông thủy, hướng mở, độ kín khói và yêu cầu tự đóng. Khi triển khai đồng bộ từ thiết kế, thi công đến kiểm định, cửa thép chống cháy mới đảm bảo chức năng ngăn cháy lan, bảo vệ lối thoát nạn và đáp ứng PCCC cho tòa nhà.

1. Yêu cầu lối thoát nạn

Tại các lối thoát nạn, cửa thép chống cháy phải mở theo hướng thoát, có thanh thoát hiểm để mở nhanh từ trong ra ngoài, tay co thủy lực giúp tự đóng kín, và biển chỉ dẫn rõ ràng. Độ dốc sàn, khoảng trống trước – sau cửa cần được giữ thông thoáng, không chèn chặn, bảo đảm lưu lượng người di chuyển an toàn khi sơ tán.

2. Kích thước, khe hở, hướng mở

Kích thước cửa phải đáp ứng bề rộng thoát nạn theo lưu lượng người sử dụng. Khe hở giữa cánh – khung và ngưỡng sàn được khống chế để cửa thép chống cháy đóng êm và kín khói; gioăng nở nhiệt bao quanh viền là bắt buộc. Hướng mở ưu tiên đẩy ra theo lối thoát, tay co được hiệu chỉnh lực phù hợp để người già và trẻ em vẫn thao tác dễ dàng.

3. Kiểm định và chứng nhận

Mỗi mẫu cửa thép chống cháy cần có báo cáo thử nghiệm chịu lửa do đơn vị đủ thẩm quyền cấp, ghi rõ thời gian chịu lửa (60/90/120 phút), cấu tạo và phụ kiện đi kèm. Khi xuất xưởng và lắp đặt, cửa phải có tem hợp quy, nhãn nhận diện trùng khớp hồ sơ. Biên bản nghiệm thu hoàn thành hạng mục là cơ sở pháp lý để công trình đưa vào vận hành an toàn.

Quy trình lắp đặt cửa thép chống cháy

Thi công đúng quy trình giúp cửa thép chống cháy đạt độ kín khói, tự đóng ổn định và đáp ứng kiểm định. Quy trình chuẩn gồm khảo sát ô chờ, gia công – lắp khung, treo cánh, căn chỉnh phụ kiện và nghiệm thu vận hành.

Mọi chi tiết phải đồng bộ theo hồ sơ kỹ thuật của nhà sản xuất; khe hở lắp đặt, lực tay co, vị trí thanh thoát hiểm và nhãn nhận diện cần được kiểm tra chéo trước khi bàn giao. Áp dụng đúng trình tự sẽ kéo dài tuổi thọ cửa thép chống cháy và hạn chế phát sinh trong vận hành.

1. Khảo sát, đo đạc và chuẩn bị ô chờ

Kiểm tra tường bao, độ phẳng – vuông góc và kích thước thông thủy để phù hợp bộ cửa thép chống cháy đã đặt. Định vị tim cửa, cao độ sàn hoàn thiện, đánh dấu vị trí bản lề, tay co và thanh thoát hiểm. Làm sạch bề mặt, xử lý gờ vữa, khoan nở sẵn điểm neo khung, chuẩn bị nêm chèn chịu lửa và vật tư trám khe chống cháy.

2. Vận chuyển, lắp khung và treo cánh

Vận chuyển bằng giá đỡ, tránh va đập mép cánh. Cố định khung vào ô chờ bằng bu lông nở hoặc bản mã, cân chỉnh thăng bằng theo cả hai phương. Treo cánh lên bản lề, kiểm tra khe hở cạnh – đỉnh – chân theo tiêu chuẩn để cửa thép chống cháy đóng êm. Lắp tay co thủy lực, thanh thoát hiểm, khóa, chặn cửa; siết lực theo khuyến nghị.

3. Nghiệm thu vận hành

Chạy thử ít nhất 20-30 chu kỳ mở – đóng, kiểm tra tốc độ và lực tự đóng của cửa thép chống cháy. Quan sát gioăng nở nhiệt có ép kín đều, chốt khóa ăn khớp, thanh đẩy mở mượt từ trong ra ngoài. Hoàn thiện trám khe bằng vật liệu chống cháy, dán tem hợp quy, lập biên bản nghiệm thu kèm ảnh hiện trường và hướng dẫn sử dụng – bảo trì.

Bảo trì và vận hành cửa thép chống cháy

Duy trì hiệu suất cửa thép chống cháy phụ thuộc lớn vào chế độ bảo trì chuẩn và thói quen vận hành đúng cách. Lịch kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm xệ cánh, lệch khung, hỏng tay co hay gioăng lão hóa.

Song song, hướng dẫn sử dụng rõ ràng cho bảo vệ và cư dân bảo đảm cửa luôn “tự đóng kín khói”, sẵn sàng cho tình huống khẩn cấp. Việc lưu trữ hồ sơ bảo trì đầy đủ cũng hỗ trợ công tác kiểm định PCCC và nghiệm thu định kỳ.

1. Kiểm tra định kỳ theo tháng quý

Thiết lập checklist hàng tháng và hàng quý cho cửa thép chống cháy: quan sát khe hở cánh – khung, thử lực tay co, test thanh thoát hiểm, kiểm tra ốc vít bản lề, vệ sinh bề mặt và khu vực bản lề để tránh bụi bẩn cản trở đóng kín. Bôi trơn điểm xoay theo khuyến cáo nhà sản xuất, ghi log ngày giờ, người thực hiện và tình trạng từng hạng mục để truy xuất nhanh khi có sự cố.

2. Xử lý xệ cánh, lệch khung, hỏng tay co

Khi cửa thép chống cháy đóng không kín hoặc cạ sàn, cần cân chỉnh bản lề, bổ sung nêm khung và hiệu chỉnh lực tay co. Nếu tay co rò dầu, phải thay thế kịp thời để duy trì chức năng tự đóng. Đối với gioăng nở nhiệt bị chai, nứt, cần thay mới đúng mã vật liệu và kích thước để bảo đảm độ kín khói. Sau sửa chữa, chạy thử nhiều chu kỳ để xác nhận cửa hoạt động êm và đạt khe hở tiêu chuẩn.

3. Hướng dẫn sử dụng trong thoát nạn

Huấn luyện cư dân và nhân viên về cách dùng cửa thép chống cháy: luôn để cửa ở trạng thái tự đóng, không chèn chặn bằng vật nặng, chỉ giữ mở bằng chốt giữ điện được liên động báo cháy. Khi sơ tán, đẩy thanh thoát hiểm để mở nhanh, không kéo ngược hướng thoát. Biển chỉ dẫn phát quang và sơ đồ thoát nạn cần đặt ngang tầm mắt, định kỳ diễn tập để mọi người thao tác đúng và an toàn.

Tích hợp cửa thép chống cháy với hệ thống báo cháy và kiểm soát ra vào

Để phát huy tối đa hiệu quả, cửa thép chống cháy cần được tích hợp với trung tâm báo cháy, BMS và hệ thống kiểm soát ra vào. Liên động đúng kỹ thuật giúp cửa luôn “đóng kín khói” khi có sự cố, đồng thời vận hành linh hoạt trong ngày thường.

Các thành phần như khóa từ, chốt giữ điện, cảm biến cửa, tay co thủy lực và thanh thoát hiểm phải đồng bộ, có kịch bản ưu tiên an toàn khi nhận tín hiệu báo cháy.

1. Khóa từ, chốt giữ điện và tay co

Khóa từ kết hợp chốt giữ điện cho phép giữ mở cửa thép chống cháy ở trạng thái thường ngày để thông thoáng lưu thông. Khi có tín hiệu báo cháy, chốt giữ điện nhả tức thì, tay co thủy lực kéo cửa tự đóng về khung, đảm bảo độ kín khói. Vị trí lắp khóa, lực tay co và thời gian trễ đóng cần hiệu chỉnh theo lưu lượng người, tránh kẹt tay, kẹt đồ trong giờ cao điểm.

2. Liên động trung tâm báo cháy, BMS

Cảm biến cửa và module I/O kết nối về trung tâm báo cháy và hệ BMS cho phép giám sát trạng thái cửa thép chống cháy theo thời gian thực. Khi có sự cố, tín hiệu đồng thời kích hoạt chuông, đèn, PA, ngắt thang máy theo kịch bản, đồng thời yêu cầu mọi cửa thoát nạn tự đóng. Log sự kiện được lưu để truy vết, giúp tối ưu kịch bản vận hành và kiểm định định kỳ.

3. Biển chỉ dẫn, gioăng nở nhiệt, ngăn khói

Ngoài phần điện, chi tiết cơ khí quyết định hiệu quả thực tế của cửa thép chống cháy. Biển chỉ dẫn phát quang đặt ngang tầm mắt, ký hiệu thoát nạn rõ ràng. Gioăng nở nhiệt quanh viền phải khít đều, không đứt gãy; khe hở cánh-khung đạt chuẩn để ngăn khói nóng lan sang lối thoát. Với hành lang áp lực dương, cửa cần đóng kín để duy trì chênh áp, hỗ trợ sơ tán an toàn.

Cách lựa chọn nhà cung cấp và chi phí cửa thép chống cháy

Chọn đúng nhà cung cấp giúp cửa thép chống cháy đạt kiểm định, vận hành bền bỉ và tối ưu chi phí vòng đời. Ưu tiên đơn vị có hồ sơ thử nghiệm chịu lửa hợp lệ, tem hợp quy cho từng mẫu, quy trình lắp đặt chuẩn và chính sách bảo hành rõ ràng. Bảng giá phụ thuộc độ dày thép, cấu tạo lõi, thời gian chịu lửa, kích thước, phụ kiện như tay co, thanh thoát hiểm, khóa từ.

So sánh báo giá nên đi kèm danh mục vật tư chi tiết, thương hiệu phụ kiện và tiến độ thi công. Tính tổng chi phí sở hữu gồm mua sắm, lắp đặt, vật liệu trám khe chống cháy, bảo trì định kỳ và thay thế phụ kiện theo chu kỳ để có quyết định tối ưu.

1. Vật liệu, độ dày, sơn tĩnh điện

Ưu tiên lá cửa thép dày 0.8-1.2 mm, khung thép gia cường, lõi vô cơ tỉ trọng phù hợp chỉ số chịu lửa. Lớp sơn tĩnh điện đồng đều, bền màu, chống ăn mòn giúp cửa thép chống cháy ổn định lâu dài ở môi trường ẩm, sát biển hoặc khu vực có bụi bẩn. Kiểm tra catalog và mẫu thực tế trước khi duyệt.

2. Ước tính chi phí theo diện tích và phụ kiện

Giá cửa thép chống cháy thường tính theo m², cộng thêm phụ kiện: tay co thủy lực, thanh thoát hiểm, khóa, mắt bò, ô kính chống cháy, chốt giữ điện. Cửa chịu lửa 90-120 phút, kích thước lớn, hai cánh và có ô kính sẽ cao hơn. Luôn yêu cầu báo giá tách bạch vật tư – nhân công – vật liệu trám khe.

3. Bảo hành, chứng chỉ và hậu mãi

Yêu cầu bảo hành thân cửa, bản lề, tay co, thanh thoát hiểm theo thời gian rõ ràng; có sẵn linh kiện thay thế trong suốt vòng đời. Bộ hồ sơ phải gồm chứng chỉ thử nghiệm, tem hợp quy trùng mã sản phẩm. Hậu mãi tốt giúp cửa thép chống cháy luôn tự đóng kín khói và đạt kiểm định định kỳ.